Uit alle tussenkomsten bleek dat Filip Abraham een eminent onderzoeker was, een uitzonderlijk goed lesgever, en een man die zijn maatschappelijke verantwoordelijkheden heeft opgenomen. Vanuit de brede universitaire gemeenschap kreeg hij dan ook een zeer welgemeende en welverdiende ‘Dank u’.

Het waren niet de minsten die de hulde ter ere van het emeritaat van Filip Abraham uitspraken: rector Luc Sels, gewezen rector Marc Waer en gewezen vice-rector Mart Buekers, gevolgd door oud-decaan van de faculteit FEB Joep Konings en prof. Jan Van Hove, mede namens het VIVES-instituut. And last but not least Marion Debruyne, decaan van de Vlerick Business School.

Er was duidelijk consensus over de drie grote aspecten van zijn professoraat: zijn academisch economisch onderzoek, zijn lesgeven, en zijn maatschappelijk engagement.

Onderzoeker

Vooreerst zijn betekenis als onderzoeker. Abrahams onderzoek was en is toegespitst op internationale economie en de Europese integratie. De lijst van toppublicaties oogt indrukwekkend. En hij deed dat niet ‘met grote trom’. ‘Hij was een frontrunner met de allure van een backbencher’ zo drukte rector Luc Sels het uit. In voetbaltermen: ‘Hij was een libero – de speler die alles oplost als laatste man achter de verdediging – maar niet als libero achter de verdediging maar wel direct achter de aanvallers.’ De verwijzing naar sport is niet toevallig. Filip Abraham blijkt een zeer actieve sportbeoefenaar te zijn: in voetbal, skiën en tennis blijkt hij technisch heel sterk te zijn, zo verhaalden Marc Waer en Mart Buekers met wie Filip sommige sportieve activiteiten ontplooit.

Ook zijn resultaatgerichtheid werd geprezen, en het feit dat hij met zijn onderzoek altijd maatschappelijk relevant wilde zijn. Zijn onderzoek is weliswaar altijd sterk theoretisch onderbouwd, maar ook geconnecteerd met wat er zich in de reële wereld afspeelt.

Filip Abraham zelf prees zijn mentoren in zijn vakgebied van internationale economie, de professoren Paul De Grauwe en wijlen Theo Peeters.

Geëngageerd

Als lesgever werd Filip Abraham door de studenten op handen gedragen. Zijn grote gave was dat hij complexe zaken op een bevattelijke en begrijpbare manier kon uitleggen, dixit oud-decaan Joep Konings e.a. Marion Debruyne (Vlerick) beaamde dat en ging daarnaast ook in op zijn leiderschapskwaliteiten. Die kwamen tot uiting in o.a.de raad van bestuur van de Vlerick Scool, maar ook tegenover de studenten, bv. in de begeleiding van thesissen en projecten. Zelf antwoordde Filip Abraham daarop: ‘Ik huldigde het model van het participatief leiderschap. Is dat alleenzaligmakend? Neen, maar in een universitaire context werkt dat wel zeer goed. Je werkt immers met zeer slimme mensen die over alles vaak een uitgesproken mening hebben. Dus moet je hen laten participeren. Overleg is cruciaal. Argumenten zijn belangrijk. En het zoeken naar consensus is essentieel.‘

Filip Abraham is ook decaan geweest van de faculteit FEB, een functie waarin hij nadien werd opgevolgd door respectievelijk Joep Konings, Luc Sels en Wilfried Lemahieu, huidig decaan. In 2005 werd hij vice-rector van de KU Leuven voor de groep Humane en Sociale Wetenschappen, tot 2013.

Als decaan heeft hij destijds de opstart gedaan van de integratie van de universiteit en de hogescholen, voor wat betreft het hoger economisch onderwijs, zoals dat van hogerhand beslist was. ‘Dat was geen walk in the park. Maar het is ons wel gelukt, met dank aan de collega-professoren voor hun constructieve medewerking’, aldus Filip Abraham.

Kenmerkend blijkt ook zijn zin voor pragmatisme, maar evenzeer zijn doorzettingsvermogen (en ook wel enige ‘koppigheid’, want ‘als hij gelijk heeft, dan heeft hij gelijk’, opperde een spreker.)

Goede huisvader

En hoe was hij thuis? Zijn kinderen Matthias en Elisabeth Abraham gaven een kleine inzage. ‘Eigenlijk was en is hij thuis niet anders dan op de universiteit. Onze pa is altijd zichzelf.’ Zijn zoon omschreef hem verder als ‘een generalist in een wereld van experten.’ Zijn enthousiaste, nu volwassen kinderen, getuigden ook van de gelukkige jeugd die zij hebben gekend.

Filip Abraham zegt daarover: ‘Ikzelf heb een gelukkige en onbezorgde jeugd gekend. Dat is misschien wel het mooiste geschenk dat je aan kinderen kan geven. En ik besefte ook, met beide ouders als professoren, dat ik daarbij ook een geprivilegieerde jeugd heb gehad. Maar mijn ouders – Jean-Paul Abraham en Emma Vorlat – hamerden er ook op dat wij daardoor een grote verantwoordelijkheid hadden. En ik ben mij daar altijd zeer bewust van geweest.’ Tussen haakjes, het namiddagdebat vond plaats in de Aula Emma Vorlat, genoemd naar de moeder van Filip Abraham.

En wat brengt de toekomst? ‘Wat ik nu ga doen, na de ‘job van mijn leven’? Ik heb twee goede voornemens. Vooreerst maak ik van mijn loop-baan nu een stap-baan, géén stop-baan. Ik ga niet stoppen, met bv. economisch onderzoek en les geven, maar ik ga dat wel op een ander tempo doen. Twee, ik ga meer investeren in mijn gezin, familie en vrienden.

Het laatste en misschien wel belangrijkste woord over Filip Abraham was voor zijn echtgenote Hilde, zijn ‘compagnon de route nu al 45 jaar’ zoals hij het verwoordde. ‘Zonder haar was ik nooit de persoon geworden die ik nu ben.’

Met een staande ovatie trad Filip Abraham toe tot het emeritaat. En daar werd in de universiteitshal een goed glas op gedronken. Het ga je goed, Filip.

Fa Quix