FILMONOMIKA: Cuba & Alaska
Een oorlogseconomie creëert geen welvaart
Bij het lezen van de titel van deze film dacht ik spontaan dat het een film over de Koude Oorlog zou zijn, over de strijd tussen het communisme (Cuba) en het Vrije Westen (Alaska). Niet dus, maar ‘Cuba & Alaska’ is toch ook een film over oorlog, namelijk die in Oekraïne, bekeken met de ogen van Oekraïense frontsoldaten. Twee ervan, twee jongedames, zijn er als hospik aan het werk en dragen de roepnamen - of zijn het schuilnamen - Cuba en Alaska. Door hen aan het front te volgen wordt de gruwel van de oorlog concreet en tastbaar. En tegelijk ook de zinloosheid ervan.
Cuba en Alaska zijn twee hartsvriendinnen aan het front die geregeld worden opgeroepen om gewonde soldaten te gaan ophalen om die instant te verzorgen en naar een ziekenhuis te brengen. Soms met succes maar soms ook niet. Deze film in documentairestijl toont ook het leven aan het front, net buiten de gevechtszones. En ook al zijn de leefomstandigheden van de soldaten armtierig, hun humor en levenslust houden hen overeind. Zwarte humor vooral, zoals in het liedje waarin ze zingen dat ze nog altijd niet doodgeschoten zijn…
Regisseur Yegor Troyanovsky heeft vermeden om er een moralistische prent van te maken. De kijker moet zelf maar zijn/haar conclusies trekken. Maar het leven aan het front verwijdert de soldaten onvermijdelijk van hun familie en vrienden en van hun normale leven in de burgerlijke samenleving. Cuba en Alaska. Cuba – roepnaam omdat ze een Spaans type is - en Alaska – omdat ze koel en afstandelijk zou zijn – zijn in het ’echte leven’ mode-ontwerpsters.
Cuba krijgt zelfs de kans om haar modecollectie te showen in Parijs, een buitenkans die ze tijdens haar ‘verlof’ aan het front met beide handen grijpt. Geen groter contrast dan tussen de glitter van de Parijse modewereld en de rauwheid van het front. Cuba bezoekt en passant haar moeder (en hond) die ze voor de duur van de oorlog op een appartement in Spanje in veiligheid heeft gebracht. De oorlog heeft hun gewone leven overhoop gehaald.
GEEN RELANCE
Maar ook de economie lijdt er onder. Gezonde jonge mensen verlaten (tijdelijk) hun job om hun land te gaan verdedigen, mannen verplicht, vrouwen meestal als vrijwilligers. En wie doet dan hun ‘normale’ werk? En hoe kunnen die bedrijven normaal functioneren onder die oorlogsomstandigheden? En hoeveel resources worden niet afgeleid van de civiele economie naar de defensie-industrie?
Hierbij is het een illusie te denken dat een ‘oorlogseconomie’ een economische relance kan teweegbrengen. Gevraagd naar de impact op het bedrijf antwoordde een topman van ArcelorMittal recent dat staal maken voor duizend tanks zowat een week werk voor hun staalfabrieken oplevert. De staalnoden uit de civiele samenleving (voor bv. auto’s, de bouw, infrastructuur,…) zijn vele en vele malen groter.
“Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat een land in oorlog gemiddeld zowat 30% aan welvaart verliest.”
Plus: hoeveel van de extra middelen voor defensie vloeien niet naar het buitenland? Zie bv de F-35 gevechtsvliegtuigen die in Amerika worden gekocht. En extra tewerkstelling? Marginaal, want bij de huidige krappe arbeidsmarkt zal er eerder een verschuiving zijn van werknemers uit de burgerlijke sector naar de militaire sector dan dat er netto jobs bijkomen.
GEEN VEILIGHEIDGARANTIE
Meer defensie-uitgaven hebben dus al bij al een beperkt economisch effect. Maar loont het dan wel de moeite? Toch wel. Alle natiestaten hebben de plicht hun territorium en hun burgers te verdedigen tegen buitenlandse agressors.
Vele West-Europese landen hebben hun defensie de laatste decennia afgebouwd. Er leek ook geen reden om die op een hoog niveau te houden omdat we konden rekenen op de beschermende koepel van de NAVO. Maar sinds Donald Trump President is, is die veiligheidsgarantie geen zekerheid meer. Dus kunnen de natiestaten niet anders dan hun militaire uitgaven optrekken. Maar niet bruusk. Want dat kan de zwaar deficitaire overheidsbegroting, zeker in België, niet aan.
En al zullen de verhoogde uitgaven voor militaire doeleinden de economie geen ‘boost’ geven, oorlog zelf zou wél voor een ongeziene welvaartsvernietiging zorgen. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat een land in oorlog gemiddeld zowat 30% aan welvaart verliest. Kan u zich indenken wat dat zou beteken mocht de Belgische economie met 30% krimpen? Welke verarming en regelrechte armoede er hier niet zou optreden, naast alle mogelijke menselijke en materiële ellende van een regelrechte oorlog.
Van Cuba tot Alaska
En hoe verging het Cuba en Alaska verder? Bij een Russische drone-aanval op haar kampplaats kreeg Alaska een granaatscherf in haar buik. Ze overleefde het maar moest ruim een half jaar revalideren. En wat deed ze na haar herstel? Ze voegde zich meteen weer bij haar team aan het front en verenigde zich met haar boezemvriendin Cuba, om opnieuw gewonde soldaten te verzorgen, in een blijvende carrousel van een zinloze oorlog.
Fa Quix
Via de QR-code hieronder kunt u bijdragen aan levensreddende innovatie: op afstand bedienbare evacuatiecapsules die gewonde Oekraïense soldaten redden uit gebieden die te gevaarlijk zijn voor hulpverleners.