Barbie, een icoon dat een miljardenbusiness werd

Vorige zomer 2023 was een successeizoen voor de bioscopen. Dat was geheel en al te danken aan slechts twee films: Oppenheimer, over de uitvinder van de atoombom, en Barbie, over de bekendste speelgoedpop ter wereld. Ze werden in één adem ‘Barbenheimer’ genoemd. Maar we gaan het hier kort alleen over Barbie hebben, en nagaan of er ook enig economisch inzicht uit te halen valt.

Vooreerst: ‘Barbie’ is een verfrissende en eigentijdse filminterpretatie van het geliefde speelgoedicoon. In de film gaat Barbie van de fantasiewereld waarin ze leeft naar de real world omdat ze de menselijk eigenaar wil ontmoeten – het blijkt een mama uit LA te zijn - die haar ‘perfectie’ heeft verminderd, door haar ‘slecht’ te behandelen. Zo krijgt Barbie o.a. last van cellulitis... In die echte wereld stelt Barbie vast dat ze blijkbaar het tegenovergestelde bereikt van wat zij dacht te bereiken, namelijk het bevorderen van het zelfbewustzijn en emancipatie van de vrouw. Integendeel, jonge meisjes werpen haar voor de voeten dat ze met haar schoonheidsideaal schuldgevoelens en bodyshaming veroorzaakt, en met haar ‘seksueel ideaal’ het feminisme niet vooruit helpt. Die reactie brengt Barbie uit haar lood.

Wie Barbie zegt, zegt Ken. Een tweede verhaallijn gaat over de mannen versus de vrouwen in de wereld. Terwijl in Barbieland de vrouwen de baas zijn, ziet Barbie dat het in de echte wereld net andersom is. Ken, die met Barbie naar de echte wereld is meegeglipt, ontdekt tot zijn genoegen dat het daar een ‘patriarchaat’ is – een wereld gedomineerd door mannen en… paarden! Ken wil dit patriarchaat ook in Barbieland invoeren. Dat laten Barbie, en haar menselijke eigenaar (de mama uit LA) niet zomaar gebeuren. Ze slagen erin de Ken-nen te misleiden en ‘de grondwet’ van Barbieland te herstellen zodat de Barbies er weer de baas zijn.

In de film wordt de mannenwereld vooral gesymboliseerd door het managementcomité van Mattel – eigenaar van het merk ‘Barbie’.

Dat management bestaat volledig uit witte mannen in dure maatpakken die zorgvuldig waken over ‘het imago’ van Barbie, uiteraard uit commerciële overwegingen. De managers willen haar daarom, na haar herstelling tot ‘de perfecte stereotiepe Barbie’, in een ‘verkoopdoos’ steken en zo terugsturen naar Barbieland. Maar Barbie ontsnapt en wil haar lot in eigen handen nemen. Barbie wordt aldus neergezet als een rolmodel dat inspirerend wil zijn voor de empowerment van jonge meisjes en vrouwen. De eveneens stereotiepe manier waarop het management van Mattel wordt voorgesteld is evenwel vooral (zelf)relativerend, want het gebeurt met enige zelfspot. Dat geldt natuurlijk ook voor de hele film: je moet het allemaal niet te ernstig nemen, het is en blijft vooral Hollywoodiaans entertainment. De film zit vol kleurrijke en levendige beelden die rechtstreeks uit een Barbie-droom lijken te komen. De kostuums en decors zijn oogverblindend en dragen bij aan de magische sfeer van de film. De cinematografie is prachtig en tilt het verhaal naar een hoger niveau. En last but not least is er de sterke cast met Margot Robbie als de stereotiepe Barbie en Ryan Gosling als één van de Ken-nen. Onderliggend is de economische boodschap dat ’Barbie’ in eerste instantie een marketinginitiatief is dat is uitgegroeid tot een mega verkoopsucces en een miljarden business. Het management waakt daarbij dus nauwgezet over het imago, in functie van de verkoop. De verschillende varianten van Barbie (en van Ken) alsook hun attributen komen ten andere af en toe in beeld zoals in een onlineshop. Alsof je tijdens de film een online aankoop zou kunnen doen. De film is daarmee ook een milde kritiek op het consumentisme dat sterk overheerst in onze westerse samenleving. De film bevat verder ook een boodschap over diversiteit en inclusiviteit, wat een mooie toevoeging is aan het verhaal, maar dat vandaag bijna onvermijdelijk is om ‘politiek correct’ te zijn. ‘Barbie’ omarmt verschillende achtergronden en culturen en beklemtoont dat iedereen uniek is en er mag zijn. Al met al is Barbie een vermakelijke, hartverwarmende en positieve film die toch vooral ‘jong’ zal aanspreken. Het is een viering van diversiteit, creativiteit en doorzettingsvermogen, en een herinnering dat dromen werkelijkheid kunnen worden als je erin gelooft en ervoor werkt.

Wat ik soms wel storend vond was de snelheid van de dialogen plus filmwisselingen. Ik vind het een gesel van deze tijd dat alles ‘snel-snel’ moet gaan, en ‘vaart’ moet hebben. Opdat de kijker zich niet zou vervelen? Voor mij leidt dit eerder tot oppervlakkigheid en vluchtigheid, want een deel van de dialogen en beelden gaat daardoor verloren: je krijgt immers de tijd niet om ze te verwerken, want hopla, op naar het volgende!

Fa Quix