Leuvense Economische Standpunten
De cryptovalutamarkt heeft de jongste jaren aanzienlijke aandacht getrokken van institutionele en particuliere beleggers. Maar ook van de financiële pers en van beleidsmakers. De markt is evenwel zeer volatiel gebleken. Ze kende piekmomenten in november 2021, in april 2024 en in november 2024 waarbij de marktwaarde telkens 2.700 miljard dollar bedroeg. Ook de pro-crypto-agenda van Amerikaans president Donald Trump droeg hier recentelijk toe bij. Maar in het verleden volgde na elke stijging telkens ook een scherpe terugval. In een Leuvens Economisch Standpunt (*) onderzochten de Leuvense economen Hans Degryse, Alberta Di Giuli, Naciye Sekerci en Francesco Stradi welke factoren de investeringsbeslissingen in cryptovaluta beïnvloeden. Wat komt door bv. ‘hype’ en wat is bv. de impact van milieumotieven?
De effecten van ‘hype’ en ‘sociale voorkeur’ op investeringen in cryptomunten
De onderzoekers deden een empirische analyse op een LISS-dataset waarin een representatieve steekproef van de Nederlandse bevolking (1.555 personen) wordt geënquêteerd. Daaruit bleek dat ongeveer 12% van de Nederlandse bevolking ooit in cryptovaluta heeft geïnvesteerd. Dit percentage is aanzienlijk, zo beoordelen de onderzoekers, aangezien slechts 19% van de respondenten belegt in traditionele financiële producten.
Onder de cryptomunten zijn de volgende de populairste: Bitcoin (71%), Ethereum (62%), XRP (23%), Dogecoin (19%), Shiba Inu (16%). De meeste respondenten hebben voor het eerst geïnvesteerd in crypto in 2020 of 2021.
Onder de individuele kenmerken vonden de onderzoekers dat crypto-investeerders, vergeleken met niet-crypto-investeerders, minder geneigd zijn om op bankadviseurs te vertrouwen, vaker economie hebben gestudeerd en meer risico willen nemen. Bijkomend blijkt dat ze vaker rechtse politieke opvattingen hebben en zijn ze meestal mannelijk en jong.
Causale verbanden
In een tweede reeks empirische analyses hebben de onderzoekers gebruik gemaakt van een experiment om een causale relatie vast te stellen tussen zowel ‘hype’ en investeren in cryptovaluta, als sociale voorkeuren en investeren in cryptovaluta (via Profilic, een erkend platform voor online experimenten in de economie). 1.200 Amerikaanse deelnemers werden geworven voor dit vooraf geregistreerde experiment.
De deelnemers aan de enquête werden willekeurig toegewezen aan een van de vier groepen (‘treatment’-groepen genaamd). Een eerste groep ontving geloofwaardige informatie die het groeiende aantal Bitcoin-miljonairs benadrukt, een tweede groep kreeg info over de aanzienlijke ecologische voetafdruk van Bitcoin, een derde kreeg een geloofwaardige schatting van het percentage Bitcoin-transacties dat gerelateerd is aan illegale activiteiten. De vierde groep was de controlegroep.
Vervolgens werd aan de deelnemers gevraagd om 300 dollar te verdelen over drie opties: Bitcoin, een ETF (Exchange Traded Fund) gebaseerd op de S&P 500 (Aandelenindex USA), en contanten, waarbij de hogergenoemde prikkels gekoppeld waren aan hun keuzes. De deelnemers werden geïnformeerd dat bij één van hen de keuze daadwerkelijk zou worden uitgevoerd. Het uiteindelijke resultaat, inclusief het eventuele rendement, zou na een jaar worden uitgekeerd.
“De groep die werd geïnformeerd over de milieueffecten van Bitcoin verminderde hun investeringen in crypto met 18%. De groep die info kreeg over het aandeel van illegale activiteiten binnen Bitcoin-transacties liet een afname zien van 15% in hun investeringen in crypto.”
De hype werkt
Het experiment van de Leuvense onderzoekers toont aan dat de hype werkt. De eerste groep van de hype-treatment verhoogde de investeringen in Bitcoin met meer dan 20% ten opzichte van het gemiddelde van de volledige steekproef. Meer nog, in het bijzonder stelden ze vast dat individuen die in het echte leven crypto bezitten significant meer geneigd zijn om in Bitcoin te investeren tijdens het experiment, gemiddeld 62% meer dan het gemiddelde van de volledige steekproef. Maar ook, indien de individuen al een sterk positieve overtuiging hadden over het potentieel van crypto, dan was ‘de hype-treatment’ minder effectief. Logisch eigenlijk, want zij waren eerder al overtuigd.
Ook de ‘sociale’ treatment-groepen sorteerden een effect. De groep die werd geïnformeerd over de zware milieueffecten van Bitcoin (’Koolstof’-treatment) verminderde hun investeringen in crypto met 18%. De groep die info kreeg over het aandeel van illegale activiteiten binnen Bitcoin-transacties liet een afname zien van 15% in hun investeringen in crypto.
Deze resultaten doen de onderzoekers besluiten dat de informatie (buzz, mediaverhalen, mond-tot-mondreclame) over individuen die rijk worden door crypto-investeringen een causaal effect hebben op dergelijke investeringen. Maar evengoed omgekeerd, sociale bezorgdheden zowel over de milieu-impact als over de associatie met illegaliteit, geven een causaal verband aan van verminderde investeringen in crypto.
Extra rendement?
Wat verwachten de Bitcoin-beleggers op het vlak van rendement, en wat is het effect van de ‘treatment’-groep waar zij in zitten? Beleggers die in de hype-treatment zitten verwachten een hoger extra rendement van Bitcoin in vergelijking met de S&P 500. Daarnaast ervaren zij een verminderd risico bij het beleggen in Bitcoin.
Omgekeerd hadden de groepen van de sociale treatment geen significante invloed op de verwachtingen rond het extra rendement of het gepercipieerde risico van Bitcoin. Dit suggereert dat financiële motieven niet significant samenhangen met de impact van de milieukosten (koolstof-impact) en illegale activiteiten. En dus is het financiële rendement in die groepen niet de reden waarom individuen minder in Bitcoin investeren, maar wel de aangehaalde sociale motieven (koolstofimpact en link met illegaliteit).
Fa Quix
(*) ‘De effecten van hype en sociale voorkeuren op crypto-investeringen’ – Leuvense Economische Standpunten FEB nr. 2024/218, Hans Degryse, Alberta Di Giuli, Naciye Sekerci en Francesco Stradi, 12 december 2024.