Afspraak is in Deerlijk op 9 februari 2024, bij het bedrijf Vanomobil op het industrieterrein Ter Donckt. Een honderdtal ‘Leuvense’ economisten tekende present, meestal komende uit de streek, maar soms ook van elders in Vlaanderen. Christophe Popelier, voorzitter van de regionale kern West-Vlaanderen van Ekonomika Alumni, toonde zich dan ook zeer opgetogen met deze hoge opkomst. Natuurlijk zat de mogelijkheid tot bezoek van de showroom van Vanomobil, marktleider in België voor de verkoop, verhuur en onderhoud van campers en motorhomes, daar voor iets tussen. En zeker ook de keynote van Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest.

Vanomobil is een familiebedrijf dat behoort tot Véronique Vanhoo en Ignace Coudron (zie kader: ‘Vanomobil surft op de groene golf’). Ignace Coudron kwam kort Vanomobil voorstellen, dat 35 jaar na de start in 1989 nog steeds in een groeimodus zit. ‘Wij verkopen en verhuren vakantiegeluk, en vakanties zitten nog steeds in de lift.’

Een heel ander verhaal bracht Bart Van Craeynest, hoofdeconoom van Voka. ‘Ze zullen mij nooit vragen om voor de vrolijke noot te zorgen’ zo stak hij van wal. Bart heeft recent een nieuw boek op de markt gebracht: ‘België kan beter’.

Wat hem in dit verkiezingsjaar ergert is dat zowat alle partijen met verkiezingsbeloftes komen die geld gaan kosten. ‘Politieke partijen die dat doen, moet je niet geloven. Want daar is géén geld voor. De volgende regeringen zullen moeten besparen, en fors. De federale begroting is in 2023 voor liefst 27 miljard euro in het rood gegaan, dat is meer dan 5% van het BBP. Die evolutie is onhoudbaar. Temeer omdat er nog heel wat ‘spontane’ uitgavenstijgingen bijkomen de volgende jaren, in de eerste plaats door de vergrijzing. De vergrijzing jaagt immers de kost van de pensioenen en de gezondheidszorg verder de hoogte in. En we moeten ook onze defensie-uitgaven snel op 2% van het BBP brengen, zoals afgesproken binnen de NAVO, en dat is zowat een verdubbeling tegenover wat we vandaag doen. En niet te vergeten de infrastructuurwerken die in ons land achterop blijven. Om op internationaal niveau een gelijkaardige prestatie neer te zetten moeten die overheidsinvesteringen jaarlijks ongeveer tweemaal zo hoog liggen. En last but not least is er de klimaatuitdaging die een energietransitie noodzaakt en adaptaties om onze samenleving en economie aan te passen aan de klimaatverandering. Die vier extra facturen komen dus bovenop het overheidstekort van 27 miljard euro. Alles samen zorgt dat er dus voor dat er voor al die frivole verkiezingsbeloftes geen geld is.’

Is de situatie dan zowel ernstig als hopeloos? Bart Van Craeynest: ‘Ernstig in ieder geval. Hopeloos? Mochten we méér economische groei hebben, dan zou het beeld er wat minder somber uit zien. Groei maakt alles gemakkelijker. Maar daar wringt nu net het schoentje. We kennen de laatste tijd een zeer lage economische groei. Groei moet komen van twee factoren: de bevolkingsgroei en de productiviteitsgroei. De bevolking groeit traag, maar de productiviteitsgroei is zo goed als stilgevallen. Dat is een gevaar voor onze toekomstige welvaart. De premier heeft dan wel een boek geschreven met als titel Het beste moet nog komen. Maar ik denk dat mijn boek realistischer is: België kan beter. En ik kan vele voorbeelden geven waarop België (veel) beter kan. Neem nu de arbeidsmarkt. Niet minder dan 2 miljoen Belgen op arbeidsleeftijd, dus tussen 20 en 64 jaar, werken niét. Dat is minder een probleem voor Vlaanderen dat bijna de beoogde werkzaamheidgraad van 80% bereikt (80% van de mensen op arbeidsleeftijd werken er). Maar in de beide andere gewesten, Wallonië en Brussel, zitten we nog niet eens aan de 70%. En de verbetering gaat daar (veel te) traag. Nochtans blijken andere regio’s in Europa die eveneens een zware industriële erfenis torsen zoals Wallonië, bv. Duitsland, het wel veel beter te doen inzake tewerkstelling.’

‘Om de economische groei op te krikken hoeven niet altijd maatregelen genomen te worden die geld kosten. Groei komt van ondernemerschap. En meer ruimte om te ondernemen, door bv. minder regulering, minder administratieve rompslomp en lagere drempels om te starten, kosten in feite niets. Maar we moeten ook meer doen op het vlak van digitalisering, waar we plaatsen verliezen in de Europese rangschikking. Nochtans zit daar ook een kans om onze productiviteit op te krikken. Dat doen ook overheidsinvesteringen, bv. in wegen- en haveninfrastructuur, energievoorziening en dergelijke. Die hebben ook een gunstig effect op de economie omdat de bedrijven daardoor efficiënter kunnen werken. En tot slot is er dat ‘eeuwige’ pijnpunt van de overheidsfinanciën. België leeft boven zijn stand. Een sanering via besparingen is een onvermijdelijke opdracht voor de volgende regering(en). Hervormingen moeten dat kunnen bewerkstelligen.’

De afsluitende receptie, aangeboden door Vanomobil, werd bijzonder gesmaakt, en liet de leden niet alleen toe te netwerken maar ook de prachtige motorhomes en campers in de showroom te bewonderen.

Fa Quix