Martin Hinoul over ‘Geo Power’, nieuwe technologieën voor een betere wereldorde
In het kader van de Senior Series van Ekonomika Alumni gaf technologie-expert dr. Martin Hinoul op 19 december 2024 een boeiende lezing in de Leuvense Faculty Club over het concept 'Geo Power'. Geo Power is wat hij noemt de combinatie van geopolitiek, geo-economie en geotechnologie.
Martin Hinoul: De geopolitiek is vooral de laatste jaren erg in de kijker gekomen door de verschrikkelijke oorlogen in Oekraïne en in de Gazastrook. De oorlog in Oekraïne, die inmiddels meer dan drie jaar aanhoudt en intense spanningen heeft gecreëerd tussen het Westen en Rusland, kost honderden miljarden dollars. Het is een conflict waar de Westerse diplomatie nog altijd geen sluitende oplossing voor heeft gevonden. De vraag die iedereen zich stelt is of het ‘Victory Plan’ van president Zelensky ooit succesvol kan zijn, en of dit plan een basis zou kunnen vormen voor harde onderhandelingen over een wapenstilstand.
De oorlog in de Gazastrook die ondertussen meer dan een jaar woedt, is een intense strijd tussen Israël en Hamas-strijders. Deze oorlog heeft al meer dan 43.000 Palestijnse levens geëist en heeft zich inmiddels uitgebreid naar Libanon en Iran.
Naast de oorlogen in Oekraïne en de Gazastrook is de wereld getuige van een reeks andere gewelddadige conflicten, waaronder die in Soedan, Yemen, Congo en andere regio’s.
Het jaar 2024 was ook een opmerkelijk verkiezingsjaar, waarin de helft van de wereldbevolking naar de stembus trok. Dit resulteerde in een aantal opvallende politieke overwinningen: Poetin in Rusland, Modi in India, Xi Jinping in China, en natuurlijk de ‘miraculeuze’ comeback van Donald Trump in de Verenigde Staten.
Ondertussen blijven de geopolitieke spanningen wereldwijd sterk groeien, met name tussen het Westen en Rusland, maar ook tussen het Westen en China. Deze ontwikkelingen wijzen op moeilijke jaren die weinig goeds voorspellen voor de rest van dit decennium.
Er worden steeds meer dollars, euro’s, yuans en roebels in defensie gestoken. In 2024 bedroegen de wereldwijde uitgaven aan defensie meer dan 2.000 miljard dollar.
“Volgens het rapport van Mario Draghi zal er jaarlijks 800 miljard euro nodig zijn om noodzakelijke nieuwe investeringen te kunnen doen en de concurrentiepositie van Europa te versterken.”
De AI-revolutie
Binnen het geo-economische luik is het duidelijk dat de Verenigde Staten nog steeds de onbetwistbare wereldleider is. Vooral op het gebied van digitale economie heeft de V.S. een dominante positie verworven, onder andere dankzij de uitbouw van de GAFAM-bedrijven: Google, Apple, Facebook, Amazon.com en Microsoft. Deze technologiegiganten hebben inmiddels een gezamenlijke marktwaarde van biljoenen dollars. Zo is de marktwaarde van Apple, onder leiding van CEO Tim Cook, groter dan de volledige Franse beurs, de CAC 40.
De Verenigde Staten hebben de absolute leiding genomen in wat tegenwoordig de ‘digital value chain’ wordt genoemd. Deze digitale waardeketen omvat elf technologische lagen, van chipontwerp tot de ontwikkeling van Artificiële Intelligentie (AI), die toch wel een revolutie aan het ontketenen is in de wereldeconomie. China staat op de tweede plaats binnen deze ‘digital value chain’ en versterkt zijn economische positie gestaag. Het land streeft ernaar om tegen 2049 – de honderdste verjaardag van de Volksrepubliek China – een absolute wereldmacht te zijn.
Ondertussen kan de Europese Unie slechts toekijken en proberen de steeds groter wordende kloof te dichten. In het recente rapport van Mario Draghi, ‘The Future of European Competitiveness’, stelt men vast dat Europa moet afrekenen met twee grote obstakels: een nooit eerder geziene fragmentatie en een overmaat aan regelgeving. Volgens het rapport zal er jaarlijks 800 miljard euro nodig zijn om noodzakelijke nieuwe investeringen te kunnen doen en de concurrentiepositie van Europa te versterken.
De economische groei in Europa blijft ondertussen veel te laag, terwijl de drie grootste Europese landen – Duitsland, Frankrijk en Italië – verder blijven wegzakken.
Op het gebied van geotechnologie en wetenschap blijft de vooruitgang echter uiterst boeiend. In 2024 werd een recordbedrag van 2,4 biljoen dollar (2.400 miljard) geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling (R&D), een niveau dat nooit eerder werd bereikt.
Zoals eerder gezegd, is Artificiële Intelligentie niet meer weg te denken en zet de digitale race – ook wel de nano race genoemd – zich onstopbaar voort. Vergelijkbaar met de historische Moon Race zijn er maar liefst 450 ‘Lunar missions’ gepland tegen 2033, om daarna misschien te beginnen aan ambitieuze Mars-missies.
“Het wordt met de dag duidelijker dat de klimaatcrisis – en in het bijzonder de opwarming van onze aarde – een absolute prioriteit moet worden.”
Technologieën voor meer duurzaamheid
Het wordt met de dag duidelijker dat de klimaatcrisis – en in het bijzonder de opwarming van onze aarde – een absolute prioriteit moet worden. In 2024 alleen al veroorzaakten stormen en bosbranden een materiële schade van 320 miljard dollar.
Voor technologen is het al lange tijd duidelijk dat de aanpak van de klimaatcrisis essentieel is. Er worden nog steeds ongeëvenaarde inspanningen geleverd op verschillende fronten. De ontwikkeling van nieuwe generaties efficiëntere zonnecellen zet de toon voor de toekomst van zonne-energie, terwijl er tegelijkertijd sterkere windmolens worden gecreëerd. In de kernenergie-sector zien we de komst van nieuwe modulaire kerncentrales (SMR’s) en fusiereactoren. Op het gebied van elektrische mobiliteit worden elektrische voertuigen verder verbeterd, met misschien wel de doorbraak van de vastestofbatterij. Ook is er intensieve focus op de ontwikkeling van duurzamere, recycleerbare basismaterialen die essentieel zijn voor een circulaire economie.
In de farmasector zien we de voortdurende ontwikkeling van verbeterde medicijnen, bijvoorbeeld voor Alzheimer. Ook de medische technologie maakt exponentiële vooruitgang, met de komst van nieuwe instrumenten zoals protontherapie-machines en chirurgische robots. In dit domein zal ook kunstmatige intelligentie een belangrijke rol spelen.
Ondanks de uitdagingen moeten we, volgens Martin Hinoul, optimistisch blijven. Er is een dringende behoefte aan het zoeken naar een nieuwe, betere ‘wereldorde’, waarin de grote wereldleiders eindelijk samenkomen om een einde te maken aan de verschrikkelijke oorlogen en om de klimaatopwarming effectief onder controle te krijgen.
Freddy Nurski
Boek | Geo Power van Martin Hinoul
De 21ste eeuw heeft er een kwart opzitten en we kijken met grote belangstelling uit naar het verdere verloop van deze toch wel merkwaardige eeuw. Met zijn boek ‘Geo Power’, uitgegeven bij Gompel&Svacina, beschrijft Martin Hinoul voor de eerste keer het samengaan van het geopolitieke, geo-economische en geotechnologische (wetenschappelijke) gebeuren.