Autisme op de werkvloer "Onze pilot was zo succesvol dat we het niet meer hebben losgelaten"
Op 4 juni 2025 keerde alumnus Gert Vanhaecht (handelsingenieur FEB, 1993), vandaag directeur Technologie bij Belfius, even terug naar zijn alma mater. Op de Antwerpse campus schoof hij aan bij een levendig gesprek waar academische inzichten en bedrijfspraktijk elkaar vonden rond een gedeeld thema: autisme op de werkvloer – een onderwerp waar hij als leidinggevende dagelijks mee in aanraking komt. Een gesprek recht uit de praktijk.
Gert Vanhaecht (Directeur Technologie Belfius)
Gert Vanhaecht: “Veertien jaar geleden was ik verantwoordelijk voor de digitale kanalen van onze IT-afdeling. Samen met een collega leidde ik een studie om de samenwerking tussen de business- en IT-teams te verbeteren.
Op een bepaald moment zijn we gaan inzoomen op het testen van software, en hebben we een aantal externe partijen gesproken. Zo ben ik bij Passwerk en Dirk Rombaut terechtgekomen, een van de twee oprichters. Zijn verhaal charmeerde mij, het klonk zeer oprecht en leek een deel van onze fricties te kunnen oplossen.”
Passwerk helpt mensen met autisme hun plek te vinden in het reguliere arbeidscircuit. De IT-dienstverlener richt zich op unieke talenten die vaak onder de radar blijven bij klassieke rekrutering, en koppelt hen aan concrete vacatures. Zo droeg Passwerk bij aan de ontwikkeling van de Belfius-app.
Gert Vanhaecht: “Het testen van zo’n app was destijds bijzonder arbeidsintensief. Hij moest zowel op iOS-toestellen als op Android-toestellen draaien, die een grote variatie aan besturingssystemen en modellen kenden. Onze medewerkers moesten die app dag in dag uit testen op elk toestel en elke versie. Een gewone sterveling is dat na twee dagen beu. Maar de mensen binnen het autismespectrum, die door Passwerk werden geselecteerd, vonden dat repetitieve werk net plezant en deden het uiterst nauwgezet. Daarom zijn we een pilot gestart met een tweetal test engineers van Passwerk. Na enkele weken kwamen de projectleiders spontaan zeggen: ‘Die collega’s moeten mijn toepassing testen, want ze vinden fouten die we anders nooit hadden gezien!’ En dat was het begin van een succesverhaal.”
Wat begon als een samenwerking rond softwaretesting, groeide uit tot een breed engagement: vandaag schakelt Belfius ook medewerkers van Passwerk in voor de configuratie van verzekeringsproducten, schermontwikkeling, low code- en Java development, en zelfs voor security-analyses – een domein dat door de toenemende cyberaanvallen steeds belangrijker wordt. Dat roept meteen de vraag op hoeveel mensen met autisme momenteel actief zijn binnen zijn dienst. Gert nuanceert.
Gert Vanhaecht: “Eigenlijk heeft een veel grotere groep mensen dan je zou verwachten een neurodivers profiel. Ik heb het dan niet alleen over autisme, maar ook over bijvoorbeeld hypersensitiviteit, ADD en ADHD. Het gaat om 20 tot 25%. De cijfers over het aantal mensen met autisme binnen die groep lopen uiteen, maar het aantal diagnoses neemt elk jaar toe. Belangrijk is ook: hoeveel mensen met autisme durven zich effectief te outen? Dat is slechts 25%. En kijk je naar een IT-afdeling – en dat kan misschien verrassend klinken – dan denk ik dat die cijfers nog hoger liggen. Kortom: hoeveel mensen met een neurodivers profiel er in onze organisatie rondlopen, weet ik niet exact, maar ik herken er heel wat. Concreet werken we met acht werknemers van Passwerk. Vaak zijn dat mensen bij wie autisme zo sterk aanwezig is dat zij niet door een standaard sollicitatiegesprek geraken. In die zin helpen we hen vooruit, én halen wij tegelijkertijd kwaliteit binnen, wat cruciaal is naar onze cliënten toe.”
“Onze medewerkers met autisme bieden sowieso een meerwaarde. De energie die je erin moet steken, verschilt van persoon tot persoon. Maar eerlijk: moet je niet élke nieuwe medewerker opleiden?”
Structuur en coaching
Om de integratie van de medewerkers van Passwerk zo vlot mogelijk te laten verlopen, is er veel aandacht voor begeleiding en structuur.
Gert Vanhaecht: “Passwerk werkt met interne coaches die de specifieke noden van mensen met autisme goed kennen en een directe band hebben met de medewerkers. Waar nodig zorgen wij zelf voor interne coaches. Een stressmoment is bijvoorbeeld wanneer de werknemers de eerste dagen met het openbaar vervoer naar het werk komen. Dan gaat de coach mee. Ook komt de coach vooraf kijken of alles op de werkvloer ordelijk en gestructureerd is. Chaos en autisme gaan immers niet zo goed samen. Eens ze aan de werkplek gewend zijn, blijft de coach bereikbaar voor ondersteuning.
Vorige week hadden we bijvoorbeeld een ontruimingsoefening. Onze interne coaches werden vooraf door de preventiedienst verwittigd, zodat we samen met de Passwerk-medewerkers naar buiten konden voor de sirenes afgingen. Zo’n oefening kan soms wat chaotisch verlopen. Maar dankzij de begeleiding verliep alles vlot.”
Uit zulke praktijkervaringen blijkt dat mensen met autisme in het begin soms wat extra begeleiding vragen. Tijdens het event van 4 juni op de Antwerpse campus kwam dat onderwerp ook uitgebreid aan bod. Eens ze echter ingewerkt zijn en hun job goed kennen, leveren ze op langere termijn een grote meerwaarde. Gert Vanhaecht plaatst dat meteen in perspectief.
Gert Vanhaecht: “Dat tweede kan ik zeker beamen. Zij bieden sowieso een meerwaarde, mede dankzij de goede matching die we doen in samenwerking met Passwerk. De energie die je erin moet steken, verschilt van persoon tot persoon. Maar eerlijk: moet je niet élke nieuwe medewerker opleiden? Die is ook niet vanaf dag één rendabel. Daarbij komt dat het kostenplaatje van Passwerk vaak lager ligt dan dat voor andere gespecialiseerde medewerkers.”
“Op de meeste diensten worden de mensen van Passwerk met open armen ontvangen, zeker na de succesverhalen die zich in de loop der jaren hebben opgestapeld.”
Kennisdeling en sensibilisering
Terwijl begeleiding en opleiding essentieel blijven, benadrukt Gert Vanhaecht dat ook sensibilisering van collega’s cruciaal is. Niet alleen voor een vlotte integratie van mensen met autisme, maar ook om een werkcultuur te creëren waarin hun kwaliteiten volledig tot hun recht komen.
Gert Vanhaecht: “We hebben al meerdere infomomenten gehad. Op kleine schaal gebeurt dat bij de start van een nieuwe samenwerking. Daar komen de directe collega’s te weten: wat is autisme? Hoe denken deze mensen? Ze leren dat mensen met autisme een sterk oog voor detail hebben, een grote concentratie, maar ook erg stress- en prikkelgevoelig kunnen zijn.
Daarnaast brengen we het verhaal ook op grotere schaal. We organiseren een paar keer per jaar een sessie voor onze 2000 IT-medewerkers. Twee jaar geleden kwam autisme aan bod, met een lezing van Dirk Rombaut. Hij heeft geen directe link met autisme, maar hij bracht een heel persoonlijk verhaal dat de zaal stil kreeg. Zulke zaken helpen om de integratie van mensen met autisme vlotter te laten verlopen.
We werken ondertussen 14 jaar samen met Passwerk. Door onze initiatieven heeft autisme echt een plek gekregen in de organisatie en is het bekend bij al onze medewerkers. Zeer vaak krijg ik te horen: ‘Dat is toch mooi waar jullie mee bezig zijn’. Een van de dames die ik destijds vroeg om de mensen van Passwerk te begeleiden, doet dat nog steeds. Als ik haar dat zou afpakken, zou dat een straf zijn. Op de meeste plekken worden de mensen van Passwerk met open armen ontvangen, zeker na de succesverhalen die zich in de loop der jaren hebben opgestapeld.”
Ook buiten Belfius geeft Gert zijn ervaringen door om andere bedrijven te inspireren.
Gert Vanhaecht: “Ik vond de avond op Campus Antwerpen op dat vlak heel interessant. Nadien hebben verschillende mensen contact opgenomen om informatie uit te wisselen, en dat is erg waardevol.
Sinds 2016 zit ik namens Belfius in het adviescomité van Passwerk, samen met vertegenwoordigers van andere bedrijven. We delen onze ervaringen en helpen Passwerk zoeken naar marktopportuniteiten. Oorspronkelijk waren ze enkel gespecialiseerd in manuele software testing en X-raycontrole op de luchthaven. Mede dankzij het adviescomité is dat aanbod uitgebreid. Zo bespraken we een paar jaar geleden of software development een optie was. Ik was een koele minnaar van dat idee, maar we hebben het ook bij Belfius geprobeerd en het werkte. Nu is het een van de belangrijkste services, naast testing en security.”
Gewoon doen!
Naar bedrijven die nog aarzelen, heeft Gert Vanhaecht een duidelijke boodschap.
Gert Vanhaecht: “Mijn tip aan bedrijven die twijfelen? Proberen! Hebben wij destijds ook gedaan. Ik ben van nature nogal kritisch, maar na de analyseperiode was ik echt overtuigd. Daarna heb ik de nodige buy-in gezocht binnen het bedrijf, mensen verzameld om er hun schouders mee onder te zetten, en een pilot gedaan. Die was zo succesvol dat we het niet meer hebben losgelaten.”
Els Brouwers www.passwerk.be