'De Gouden Jaren Zestig zijn aan mij voorbij gegaan'

‘Ik heb in Leuven gestudeerd van 1939 tot 1943, het jaar dat ik afstudeerde. Het was eigenlijk de triestigste periode in mijn leven. Het was oorlog, dus veel studentenleven was er niet. Bovendien was ik spoorstudent. In de oorlog moesten wij soms drie uur wachten op een trein, dan mis je toch al eens een studentenactiviteit. Maar er was hoe dan ook niet veel te doen, af en toe een cantus. Ik was bij de Tiense studentenclub, omdat ik er mijn humaniora had gedaan en veel vrienden kende van in het college. In Leuven zijn we met zeven afgestudeerd, waarvan één meisje, Van Dommele heette ze, denk ik. En Eugène Dupont was een goede maat van mij.’

Louis Dewael was wel een actief lid van de studentenvereniging KVHV (Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond). Hij noemt zichzelf ‘een overtuigde flamingant’, nu nog steeds.

‘Ik ben een Vlaming in hart en nieren. Altijd geweest. Maar na de oorlog werd ik in de hoek van de ‘Duitsgezinden’ geduwd. Dat klopte niet. Integendeel, ik heb mij steeds verzet tegen de bezetter. Het is toch niet omdat je Vlaamsgezind was dat je ook Duitsgezind moest zijn?’ Louis toont fier zijn KVHV-studentenpet, tachtig jaar oud. Of hij in die tijd ook een thesis moest maken? ‘Toch wel. Ik heb die hier nog ergens liggen. Het ging over ‘De problemen van de industriële heraanpassing’. Toen al.’ Er is inderdaad niets nieuws onder de zon.

GASTON EYSKENS

Hoe was het studeren in oorlogstijd? ‘Probleem was dat de proffen soms gewoon niet kwamen opdagen. We kregen daar geen uitleg voor. Ze werden dan vervangen door wat ik ‘onbevoegden’ zou noemen, die eigenlijk geen prof waren. Maar ja, in oorlogstijd moet je je behelpen met was er is. Wie er wel met kop en schouders bovenuit stak was professor Gaston Eyskens, die economie doceerde. Zeer interessant. Van Eyskens heb ik onder andere onthouden: ‘Ge moogt nooit meer uitgeven dan ge verdient!’

Met de economiestudies in Leuven heeft hij geen probleem gehad, alleen wiskunde vond hij moeilijk, en scheikunde, het enige vak waarvoor hij een herexamen heeft gehad.

Hoe is hij dan toch in 1943, na zijn studies, aan werk geraakt? Louis Dewael: ‘Het was geen plezante tijd. Ik kon beginnen bij Philips, met toestemming van de bezetter. Na enige tijd werd ik overgeplaatst naar de fabriek in Leuven. ‘Feind hört mit!’ stond er op een werkstuk en dat stond mij niet aan. Na één jaar ben ik er vertrokken. Daarna ben ik naar Gaston Eyskens gegaan om te zien of hij geen werk had voor mij. Dankzij hem kon ik naar Amerika gaan, naar het IMF. Maar dat heb ik helaas moeten afslaan omdat ik voor mijn ouders moest zorgen, ik kon niet weg uit Landen. Ik ben dan even aan de slag gegaan in een rederij in Antwerpen, maar werd daar ingezet als boekhouder en zag er geen toekomst. Kort daarop ben ik op het ministerie van Landbouw in Brussel gaan werken, een zeer interessante betrekking, waar de Franstaligen niettemin altijd de betere postjes kregen. Ik kwam daar op voor mijn rechten als Vlaming. Uiteindelijk ben ik terecht gekomen op het Belgisch Instituut voor Normalisatie (BIN), waar ik tot aan mijn pensioen op mijn 65ste gebleven ben. Ook daar heb ik dezelfde problemen van achterstelling van de Vlamingen meegemaakt, in die tijd was dat zo. De Franstaligen kregen steeds voorrang – vooral voormalige officieren die daar ‘geparachuteerd’ werden en waar ‘de staat’ dan voor moest zorgen. Dat stoorde mij, maar ik ben er toch gebleven.’