Column Martijn Huysmans
Handen wassen,orgasmes, Halloumi
In vorige edities van ECONnect stelde ik mezelf voor. In het kort: na een studie handelsingenieur en een doctoraat toegepaste economie aan de KU Leuven belandde ik als universitair docent in Utrecht. Vandaag schrijf ik over het onderwerp “de TED-talk”. Maar om uw aandacht te trekken maakte ik de titel wat spectaculairder – al komen alle genoemde onderwerpen effectief voor in deze column, maakt u zich geen zorgen. In vorige edities schreef ik over mijn onderzoek naar Europees beschermde streekproducten en over de taak van de academicus. Nu komen beide onderwerpen samen. Dat zit zo: ik ben me aan het voorbereiden op een TED-talk over Halloumi (de Cypriotische kaas).
ZEVEN JAAR WACHTEN Mijn eerste column eindigde met een cliffhanger: Cyprus had gestemd om het Europees-Canadese handelsverdrag CETA niet te ratificeren. De reden? Onvoldoende bescherming van hun nationale trots, de kaas Halloumi. Ondertussen is er een enig schot in deze zaak: op 13 april werd Halloumi officieel een Europese Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB) – te herkennen aan het logo. Hiermee komt een einde aan bijna 7 jaar wachten: de aanvraag was immers ingediend op 17 juli 2014. Wat normaal een technische procedure is en maximaal anderhalfjaar duurt, duurde bij Halloumi dus bijna 7 jaar. Nu de Europese bescherming in orde is, kan Halloumi mogelijk alsnog toegevoegd worden aan de lijst beschermde producten in Canada. De verklaring voor het lange wachten herinnert de trouwe lezer zich vast nog wel: Cyprus is de facto opgedeeld in een Grieks-Cypriotisch en een Turks-Cypriotisch deel. Er was enige hoop binnen de EU dat het achterhouden van bescherming voor Halloumi kon fungeren als drukmiddel voor hereniging.
OP WEG NAAR HERENIGING Tot een Cypriotische hereniging is het voorlopig nog niet gekomen, maar er is wel enig schot in de zaak. De Europese bescherming geldt namelijk zowel voor Halloumi (Χαλλούμιin Griekse spelling) als voor Hellim, de Turkse naam. De productie op het Turks-Cypriotische deel is dus ook beschermd. Om de effectieve export van Hellim naar de EU mogelijk te maken, komt er een opening in de Groene Lijn – de grens die door Cyprus en zelfsde hoofdstad Nicosia loopt. De EU zal het namelijk uitzonderlijk mogelijk maken dat Hellim uit Noord-Cyprus goedgekeurd wordt voor de Europese voedselnormen (in jargon: sanitaire enfytosanitaire maatregelen). Met de export en bescherming van Noord-Cypriotische Hellim is er dus enige opening en toe nadering tussen Noord- en Zuid-Cyprus. Een mooi verhaal toch?
IDEAS WORTH SPREADING En zo komen we bij de TED-talk: is het verhaal van Halloumi immers geen mooi verhaal voor een inspirerend-informerend praatje? Ik heb het moeten opzoeken, maar oorspronkelijk stond TED voor Technology, Entertainment, Design. Voor wie het niet kent: het betreft conferenties bestaande uit korte inspirerende praatjes: minder dan 18 minuten, en liefst entertainend.
Naast de officiële TED is er ook TEDx: onafhankelijke evenementen in de stijl van TED-conferenties, die onder licentie lokaal bijdragen aan het bekendmaken van “ideas worth spreading”. De kans is grootdat je al een TED-praatje gezien hebt, misschien zonder het te weten. TED(x)-praatjes worden namelijk opgenomen en opgeslagen op een grote database, waar iedereen achteraf gratis naar kan kijken. Het youtube-kanaal van TEDx heeft meer dan 30 miljoen abonnees.
HOE JE HANDEN TE DROGEN Een TED-talk die mij persoonlijk is bijgebleven – en de eerste waar ik spontaan aan dacht toen ik een voorbeeld zocht – is “How to use a paper towel”. Dit praatje van Joe Smith uit Portland over handen wassen duurt maar 4 minuten en werd bijna 4 miljoen keer bekeken. De boodschap is simpel: als je je handen uitschudt voor het drogen kan je met één enkele papieren handdoek volstaan. Als we dit allemaal doen, besparen we enorm veel papier. De man brengt het erg overtuigend en herhaalt zijn centrale boodschap op verschillende humoristische manieren: eerst 12 tellen handen schudden, dan één enkel doekje gebruiken. Ik ben het nooit vergeten en doe het ook consequent sindsdien. Een ander populair voorbeeld is de talk van Mary Roach: 16 minuten over “10 things you didn’t know about orgasm”. Deze heb ikzelf nog niet bekeken, maar laat me per e-mail of op Twitter vooral weten als u het de moeite vond. 34 miljoen kijkers gingen u voor...
UIT DE IVOREN TOREN Op 25 juni organiseerden een aantal studenten in Utrecht een TEDx-evenement (https://www.tedxuu.com/). Vanwege Corona online. Ondergetekende stelde zich dus kandidaat voor een praatje over Halloumi, en de organisatie aanvaardde mijn voorstel. Wie het organiseert? Een groepje studenten PPE: Politics, Philosophy & Economics. De opleiding waarin ik lesgeef. Dat “mijn” studenten dit organiseren vond ik natuurlijk een goede reden om me te kandideren. Ik hoop maar dat ik hun vertrouwen kan waar maken – 10 weetjes over het orgasme die 34 miljoen mensen interesseren kan ik helaas niet bieden. Ik ben nu dus bezig met het voorbereiden van mijn praatje. Kort, toegankelijk, en memorabel moet het zijn. Niet makkelijk voor iemand wiens hoofdtaak bestaat uit het schrijven van droge wetenschappelijke artikelen van 10.000 woorden. Ik vermoed dat ik het maar beter niet heb over sanitaire en fytosanitaire maatregelen. Want de TED-kijker is geen ECONnect-lezer. Ondanks dat dit format wat onwennig is voor mij, doe ik toch mijn best. Zoals ik in mijn vorige column besprak, vind ik deelname aan het publieke debat en het uit de ivoren toren treden een belangrijke taak voor een academicus. De komende weken zoek ik dus hier en daar wat tijd bijeen om mijn eerste TED-praatje te schrijven. Kort, toegankelijk, en memorabel. Handen wassen, orgasmes, Halloumi?