ONDERZOEKSPROJECT @FEB
Het onderzoeksproject @FEB biedt masterstudenten de mogelijkheid om intensief te participeren aan lopende onderzoeksprojecten binnen een van de onderzoeksgroepen van FEB. Hierbij worden de studenten gestimuleerd om actief mee te denken over het opzet en de methoden van het onderzoek en kritische en originele bijdragen te leveren binnen het specifieke onderzoeksdomein. Professoren Rein De Cooman en Sophie De Winne getuigen samen met stagestudenten Tim Van Laere en Jonas De Kerf.
HOE IS JULLIE ONDERZOEKSPROJECT OPGESTART? HADDEN JULLIE EEN OPROEP GELANCEERD OF LAG HET INITIATIEF BIJ DE STUDENTEN? Rein De Cooman: De vraag kwam in mijn geval van Jonas zelf. En ik was meteen zo enthousiast over zijn idee, dat we dat zijn beginnen uitwerken. Op onze campus was Jonas de eerste stagestudent, daarna gevolgd door Tim. De ervaringen waren dermate positief, dat we het hebben opengetrokken naar andere opleidingen op verschillende campussen onder begeleiding van de collega’s van Career Corner. Sophie De Winne: Ook bij Tim kwam de vraag van hemzelf en toevallig had ik op dat moment ook een project over HR analytics in samenwerking met Securex dat zich daartoe leende.
HOE WORDEN DE ONDERWERPEN BEPAALD? BIJ WIE LIGT HET INITIATIEF? Rein: Beide kunnen. Studenten met een goed idee kunnen contact opnemen met Career Corner en omgekeerd kan een prof een vacature plaatsen via Career Corner met een afge bakend onderwerp. Sophie: Om een voorbeeld te geven … Het kan zijn dat je een grote literatuurstudie wil uitvoeren waarbij je een enorme hoeveelheid artikels moet lezen om de relevante eruit te halen en die te analyseren. Het is belangrijk dat er verschillende beoordelaars zijn, maar de onderzoeksgroepen hebben meestal niet de mankracht. Dan kan een onderzoeksstage ev. soelaas bieden, aangevuld met andere activiteiten om een groter deel van een onderzoeksproces te coveren. Die onderzoeksstage is alleszins deel van een curriculum en je moet zien dat je door die onderzoeksstage bepaalde leerresultaten kunt behalen met het beoogde project. Dat is wel belangrijk. Niet elke samenwerking tussen een prof en een student past in zo’n onderzoeksproject. Bij louter uitvoerend werk ben je natuurlijk beter af met een jobstudent. Rein: De samenwerking met een externe partij gaf de stages van Tim (Securex) en Jonas (VDAB) bovendien een extra dimensie. Sophie: Dat zijn inderdaad mooie voorbeelden waar onderwijs, onderzoek en het bedrijfsleven elkaar ontmoeten. Dat past ook mooi binnen de visie op onderwijs binnen onze faculteit. Die link met het bedrijfsleven sluit ook mooi aan bij de opleiding handelswetenschappen die Tim en Jonas gevolgd hebben.
HOE LOOPT ZO’N STAGE PRAKTISCH? Rein: Tijdens zijn stage heeft Jonas deelgenomen aan vergaderingen en activiteiten binnen de onderzoeksgroep. We hebben hem zoveel mogelijk laten ‘proeven’ van het reilen en zeilen binnen de groep. Zo nam hij bv. ook deel aan onze tweedaagse onderzoeksmeeting. Jonas is ondertussen ook gestart aan een doctoraat in navolging van de stage. Het was een goede ervaring als bevestiging om te weten dat hij verder wil gaan voor een academische carrière en het heeft hem een voorsprong gegeven bij de start van zijn doctoraat.
HOE INTENSIEF WAS DE BEGELEIDING? Sophie: Toch behoorlijk intensief omdat je concrete doelstel lingen en regelmatige overlegmomenten hebt. Nu, dat liep redelijk gestructureerd. Tim werkte ook heel zelfstandig en nam zelf initiatief om vragen te stellen. Het is te vergelijken, weliswaar voor een veel kortere periode, met wanneer je een doctoraats student begeleidt. Rein: Het is wel een maand intensief werken, daar moet de student (en de begeleider) rekening mee houden. Dus qua planning moeten de violen wel goed gelijkgestemd worden. Qua intensiteit voor de student zal dat ongeveer overeen komen met een theoretisch vak met hetzelfde aantal studiepunten maar het is meer geconcentreerd.
ZIJN ER ZAKEN DIE JULLIE ANDERS ZOUDEN DOEN BIJ EEN VOLGEND ONDERZOEKSPROJECT? Rein: In het begin was er nog geen kader vanuit de faculteit en moesten we alles zelf uitzoeken, maar in die zin werkt de academische wereld ook wel. Dus je moet ook best wel proactief kunnen werken en je plan trekken, maar bij volgende onderzoeks projecten zou ik dat toch beter structureren op voorhand en sterker begeleiden. Sophie: Ik had een positieve ervaring en kan niet zeggen dat iets niet goed gegaan is, dus ik zie niet echt een nood aan bijsturing. Ik denk dat het ook heel erg van case tot case afhangt, van de motivatie en inspanningen van de student. Soms moet je ook creatief zijn door de omstandigheden. Op het einde moet je de stage evalueren en wordt er normaal gezien een presentatie gegeven, maar door corona heeft Tim een filmpje gemaakt rond HR Analytics in Vlaanderen en dat filmpje ga ik gebruiken in mijn lessen HR management waar ik ook op HR Analytics inga. Leuk ook voor hem dat daar dan iets mee gebeurt.
TIM VAN LAERE
HOE HAD JE GEHOORD VAN DE MOGELIJKHEID VAN EEN ONDERZOEKSPROJECT? Toen ik in de loop van mijn derde bachelorjaar wat meer begon na te denken over de keuzevakken waarmee ik mijn specialisatie wilde aanvullen zag ik meteen dat de mogelijk heid er was om een onder zoeks project te doen. Het was in het begin wel nog wat onduidelijk wat dit net inhield. Ik kwam echter in contact met Jonas De Kerf die die zomer zo’n stage had gelopen bij professor De Cooman. Hij was enorm enthousiast en wist mij te zeggen dat hij er enorm veel had kunnen uithalen. Ik ben daarom de mogelijkheid wat meer concreet gaan onderzoeken en vormde zo de overtuiging dat het inderdaad een enorm leerrijke ervaring zou kunnen worden. Het was dan ook vooral door Jonas dat ik uiteindelijk de keuze heb gemaakt om het te doen. Het helpt dan ook altijd om naar de ervaringen van een medestudent te kunnen luisteren bij dit soort keuzes.
HOE BEN JE IN CONTACT GEKOMEN MET SOPHIE DE WINNE EN JE PROJECT BIJ SECUREX? Heel toevallig! Ik was eigenlijk op zoek naar een project met een meer kwantitatieve insteek. Origineel was mijn idee dan ook om eens te gaan piepen naar projecten binnen finance. Ik had daarop een mail gestuurd naar professor Orens en hij bracht mij uiteindelijk in contact met professor De Winne, waarvoor ik nog altijd dankbaar ben.
KUN JE JE ONDERZOEKSPROJECT KORT UITLEGGEN? Het project legt eigenlijk twee interessante bruggen. Ten eerste legt het de brug tussen academisch onderzoek en het bedrijfsleven. Professor De Winne had namelijk in samenwerking met Securex een bevraging gelanceerd over HR Analytics. In het kader van een masterproef ging een student vorig jaar met deze gegevens aan de slag om het verband tussen het gebruik van HR Analytics en arbeidsproductiviteit te schatten. Er zat echter een schat aan informatie in de originele data en die kon dus zeker nog verder uitgespit worden. Zo legden we het verband tussen het gebruik van HR Analytics en arbeidsproductiviteit nog verder onder het vergrootglas, maar keken we ook naar welke soort bedrijven eerder HR Analytics implementeren, waarom ze dat doen, en welke uitdagingen ze ervaren. Dit was zeer relevant vanuit een academisch oogpunt omdat er eigenlijk een gebrek aan analytics - hoe ironisch - over HR Analytics is. Met andere woorden, in de wetenschappelijke literatuur is er een redelijk uitgebreid theoretisch kader rond het concept, maar een eerder empirische stroming is nog niet echt op gang gekomen. Daarnaast was het onderzoek voor Securex uiteraard ook zeer relevant. Via de inzichten uit de data kregen zij ook een beter beeld van wat er leeft binnen het HR Analytics-landschap in België. Het had op die manier misschien zelfs iets weg van een soort mini marktonderzoek. Ten tweede legde het project ook een interessante brug tussen het HR domein en de eerder financiële kant van de bedrijfs voering omdat een deel van het onderzoek er uit bestond expliciet na te gaan wat de impact van HR Analytics is op de bottom line van het bedrijf. Dat laatste verklaart dus waarom ik, ondanks mijn zinnen gezet te hebben op een finance project, toch binnen het Department of Work & Organisation Studies ben terecht gekomen. Ik geloof enorm sterk in het idee dat de echte basis van de bedrijfsvoering zit in de intangibles, iets waar vanuit finance niet meteen op wordt gefocust, in tegenstelling tot HR. Eigenlijk geef ik hier ook met enige schroom toe dat ik te weinig kende van HR dan ik wilde. Dit project was dan ook de perfecte kans om mij wat meer in dit domein te verdiepen. Een mooie mix van twee werelden.
WAT VOND JE ERVAN OM EEN TIJDJE MEE TE DRAAIEN AAN DE FACULTEIT? Het was echt enorm fijn om ook eens een blik achter de schermen te krijgen. Misschien een beetje letterlijk door het coronajaar, maar daarom niet minder waardevol. Als student lees je vaak papers uit academische tijdschriften, maar heb je eigenlijk niet altijd een idee van het proces dat schuilgaat achter die literatuur. Het onderzoeksproces zit op een heel interessante manier in elkaar. Als je dit proces als student bestudeert, denk je wel eens: “Ja ja, interessant maar so what?”. Als je het onderzoeksproces echter zelf meemaakt, geeft het je echt een bredere blik op de zaak. Niet alleen op het wat, maar zeker ook op het waarom. Mijn ervaring hier was ook uniek in die zin dat het niet ging over louter fundamenteel onderzoek. De resultaten zijn effectief gebruikt door Securex en het is enorm boeiend om te zien hoe die brug tussen de faculteit en een bedrijf zoals Securex gemaakt wordt.
HOE WAREN JE ERVARINGEN? Enorm positief. De onderzoekstage was niet altijd makkelijk, soms zelfs moeilijk. Het was soms ook veel werk, zeker in combinatie met andere activiteiten. Het proces en het onderwerp waren echter zo boeiend dat ik me er steeds met plezier aan zette. Soms was ik zelfs uren bezig met statistische analyses te doen dat ik de tijd vergat (je hebt zo van die mensen die statistiek leuk vinden ...). Wat deze ervaring ook enorm positief maakte, was de begeleiding van professor De Winne. Ik apprecieerde het enorm hoe ze altijd een kritische kijk had op het werk dat ik afleverde. Ik had eigenlijk enorm veel autonomie in hoe ik de zaken aanpakte, zolang het resultaat er maar stond, uiteraard. Dat belette echter niet dat ik op de steun van professor De Winne kon rekenen indien het af en toe wat stroever ging. Ik denk dat die combinatie uiteindelijk heel goed was voor mij. Er werd nooit echt gedicteerd wat wanneer moest gebeuren, maar ik kreeg de vrijheid om zelf met ideeën te komen en over die ideeën konden we dan uitgebreid discussiëren.
WAT HEB JE BIJGELEERD? Ik alludeerde net al een beetje op hoe dit project voor mij de ideale stap was om wat meer kennis op te doen over het HR domein. Omdat ik vooral veel bezig ben met finance, statistiek en dergelijke heb ik nooit echt op dit domein gefocust. Ik had echter al een sterke overtuiging dat het belang van HR niet te onderschatten is. Door tijdens mijn onderzoekstage ook heel wat literatuur te bestuderen is deze overtuiging alleen maar sterker geworden. Dat is uiteraard de inhoudelijke kant, maar er is nog zoveel meer. Hoe schrijf je bijvoorbeeld de conclusies die je haalt uit de data zo correct, maar ook zo duidelijk mogelijk? Een genuanceerde tekst schrijven die ook nog gevat en leesbaar is, is echt niet zo makkelijk als het soms lijkt. Omdat ik op het einde ook een rapport moest schrijven over mijn bevindingen moest ik dit echter wel doen. Hier heeft de begeleiding van professor De Winne mij opnieuw enorm geholpen. Ze las mijn werk altijd heel kritisch na en haar feedback was zeker heel leerrijk.
WAAR ZIE JE JE WERKEN NA JE DIPLOMA? Je kan wel zeggen dat ik ondertussen de onderzoekskriebels te pakken heb. Ik doe dit semester dan ook een nieuwe onderzoekstage bij Graydon. Ik start volgend jaar ook als consultant bij Deloitte. Minder academisch, wel nog een heel “onderzoekende” functie. Ik zie mezelf na een tijd echter wel een PhD doen. Wat ik echt bewonder zijn mensen die binnen een bepaald domein een enorme competentie hebben en die er dan les over geven of anderen in ondersteunen. Dat wil ik zelf op lange termijn heel graag verwezenlijken. Ik ben zelf enorm geïnteresseerd in Analytics en (bedrijfs)economie, maar heb vooral een zwak voor toepassingen binnen gezondheidszorg. Wat ik wel even wil benadrukken, is dat een onderzoekstage niet persé enkel voor studenten is die een PhD willen doen. Als dat wel het geval is, ga er toch maar voor, je zal het je niet beklagen. Als je geen PhD wil doen, kan je echter nog altijd enorm veel leren van je stage.
JONAS DE KERF
HOE HAD JE GEHOORD VAN DE MOGELIJKHEID VAN EEN ONDERZOEKSPROJECT? Ik wou heel graag praktijk ervaring opdoen in onderzoek. De stagecoördinator was toen net klaar met het openstellen van het onderzoeksproject en dat sprak mij meteen aan omdat ik verder wou gaan in de academische wereld. Ik moest wel zelf een promotor gaan zoeken en omdat de vakken van prof. De Cooman me het meeste aanspraken, ben ik bij haar gaan aankloppen. Prof. De Cooman stond ervoor open en zo is de bal gaan rollen.
KUN JE KORT JE ONDERZOEKSPROJECT UITLEGGEN? Prof De Cooman had met een postdoc student en een prof van de VUB een samenwerking met de VDAB afgesproken om binnen de VDAB een enquête af te nemen bij alle werknemers over het gevolg van de implementatie van nieuwe werkvormen (flexibele werkuren, thuiswerk,…). De bedoeling was dat wij de data mochten verzamelen en gebruiken, maar dat we de belangrijkste resultaten met aanbevelingen aan hen zouden presenteren. Bij de VDAB waren ze vooral benieuwd naar de resultaten qua persoonlijke uitkomsten, werksfeer, … Ik ben die data gaan verzamelen, gaan cleanen en ben er dan mee aan de slag gegaan om duidelijk te kunnen rapporteren aan de VDAB.
KWAM DE TIJDSBESTEDING VOLGENS JOU OVEREEN MET EEN THEORETISCH VAK VAN 6 SP? Het is moeilijk in te schatten omdat je een vak over een jaar spreidt, bij een onderzoeksstage is het korter, maar intensiever. Maar ik denk wel dat het ongeveer om eenzelfde tijdsbesteding gaat.
WAT VOND JE ERVAN OM EEN TIJDJE MEE TE DRAAIEN AAN DE FACULTEIT? Als student heb je weinig zicht op wat er achter de schermen gebeurt in de academische wereld. Je ziet alleen de professoren en dan nog alleen de les. Ik dacht voordien dat lesgeven de belangrijkste taak was in het takenpakket van een prof. Dus van heel het onderzoeksluik was ik niet op de hoogte. Ik was ook aangenaam verrast door de informele sfeer tussen proffen onderling. De Antwerpse campus is wel wat kleiner maar er heerst echt een leuke sfeer onder alle onderzoeksgroepen onderling.
ZOU JE WILLEN VERDERGAAN IN EEN ACADEMISCHE CARRIÈRE? Ik heb naast mijn onderzoeksstage ook mijn masterproef in hetzelfde domein gekozen rond plaats- en tijdsonafhankelijk werken en ik vond dat zo interessant dat ik daar verder in wou gaan. En dan ben ik sinds september aan de slag kunnen gaan als doctoraatsstudent, specifiek rond thuiswerken. Welke taken zijn het meest geschikt om thuis uit te voeren en welke lenen zich meer voor op kantoor bij collega’s? Hoe kun je dan je werkweek het best inrichten qua welzijn en efficiëntie in prestaties? Ik ben alleszins heel blij dat voor mij de bal aan het rollen is gegaan door mijn onderzoeksstage, dus ik kan dat ook alleen maar aanraden aan andere studenten!