Internationale ervaring@FEB

INDIA EN HONG KONG: STUDEREN MET EEN CULTUURSHOCK

Een uitwisseling is altijd een uitdaging: een nieuwe start, een nieuwe omgeving en alles zelf doen; de uitgelezen kans om jezelf te ontdekken en, zoals men zegt, je plan te leren trekken. Onze faculteit biedt de avonturiers onder ons deze kans met een aantal uitwisselingspartners in onder andere het Verre Oosten, India, Afrika en Latijns Amerika. Graag laten we twee studenten aan het woord over hun ervaringen als student met cultuurshock: Elien Croon en Samuel Van Bael.

Elien Croon is laatstejaars masterstudente Business Engineering. Zij trok voor haar uitwisseling vorig semester naar de grote Indische stad Calcutta, om aan het Indian Institute of Management te studeren. Samuel Van Bael is ook masterstudent Business Engineering en trok richting Hong Kong in China voor zijn uitwisseling vorig semester. Hij studeerde een semester aan de City University of Hong Kong.

WAAROM KOOS JE VOOR JOUW BESTEMMING?

Elien: Ik heb altijd de zin gehad om naar een heel andere cultuur te trekken, naast het feit dat ik ook gewoon graag eens ver weg van huis wou zijn. Het was dus wel met voorbedachte rade dat ik daarheen trok. Mijn keuzes waren Taiwan en India. Beide zijn ze heel verschillend van onze westerse maatschappij, maar ook onderling zijn ze compleet anders. Achteraf ben ik erg blij dat ik voor Calcutta gekozen heb!

Samuel: Ik had al een uitwisselingservaring achter de rug in Amerika, en ik wou sowieso terug buiten Europa gaan. Zo leer je een volledig andere cultuur kennen, én geeft het je heel wat reismogelijkheden. Hong Kong is niet enkel qua stad ongelooflijk boeiend, maar was ook perfect gelegen om Zuid-Oost-Azië af te reizen.

HAD JE BEPAALDE VOOROORDELEN OVER JE BESTEMMING? WAT DACHT JE OVER HET LAND TE WETEN, EN HOE HEB JE JE DAAROP VOORBEREID?

Elien: Ik moet toegeven, ik verwachtte mij aan een vuile en geen erg veilige omgeving. Voor ik vertrok, stuurden mensen mij vaak artikels door over hallucinante gebeurtenissen in India: westerse vrouwen die zomaar verdwenen, ontvoeringen en moorden, zelfs gestolen organen van iemand die in het ziekenhuis terechtkwam...

Ik wist dat er vaak overdreven wordt, maar het waren toch best beangstigende verhalen. Het stereotype van de blonde vrouw die naar India reist, had ik volledig mee. Ik was bang dat ik inderdaad overal lastiggevallen of aangestaard zou worden. Ook al gaf het me soms kriebels, ik was echter wel gebeten om te ontdekken of dit eigenlijk allemaal wel klopte. Qua voorbereiding wist ik eigenlijk niet goed hoe ik daaraan moest beginnen. Iets heel simpel wat ik wel gedaan heb: een trouwring gekocht, om te doen alsof ik getrouwd was! (lacht).Samuel: Ik wist eigenlijk heel weinig af van Hong Kong, buiten het koloniaal verleden door Engeland. Ik verwachtte me dan ook aan een mix van Britse en Chinese cultuur. Ik heb me ook niet echt voorbereid, want ik wou alles laten op mij afkomen zoals het was.

WAT ERVAARDE JE METEEN ALS ‘ANDERS’, TOEN JE OP JE BESTEMMING AANKWAM? HOE ERVAARDE JE HET CULTUURVERSCHIL EERST?

Elien:Ik kwam helemaal alleen aan in Calcutta, en het was erg laat. Ik dacht meteen: het is hier gigantisch groot, donker, anders … en ik ken helemaal mijn weg niet. De taxichauffeur sprak geen Engels, dus ik moest op straat mensen vinden die het wel spraken, om te vertalen. Ook de beheerder van mijn verblijf bleek geen woord Engels te spreken …Dat viel me dus het eerst op: communicatie ging hier een uitdaging worden.

Samuel: De beheersing van het Engels in Hong Kong was ook veel minder groot dan ik had verwacht.

Elien:Wat ik daarna in India onmiddellijk merkte, was dat iedereen aan wie ik hulp vroeg, me meteen wou helpen, maar zonder daar iets voor terug te vragen. Toen ik in het begin op zoek moest naar vanalles en nog wat op de campus, waren er altijd mensen te vinden die me met veel plezier wilden helpen.Dat zit er gewoon in bij hen, en dat merkte ik meteen.

Samuel: Inwoners van Hong Kong zijn altijd erg gehaast en daarom zeggen ze zelden dag of glimlachen ze naar je op straat. Iedereen wandelt terwijl hij/zij op de smartphone kijkt. Je wordt ook heel erg bekeken als je eet of drinkt op straat, en op het openbaar vervoer moet je alles heel proper houden. Die zaken vielen mij wel heel snel op.

WAT WAREN OP ACADEMISCH VLAK DE GROOTSTEVERSCHILLEN?

Elien: het is me wel duidelijk geworden dat er veel minder efficiënt gewerkt wordt dan hier bij ons. Vooraf was er erg weinig duidelijk, en ter plekke kon je vaak niet geholpen worden met vragen over je vakken of je studie. Daar wen je wel aan. De lessen zelf hadden een veel persoonlijker en informeler contact tussen student en professor. Al was het dat we vaak een andere student nodig hadden als tolk, omdat we niks van de professoren verstonden! (lacht)

Samuel: Dat probleem hadden wij soms met de professoren ook! In Hong Kong! In City U lag de focus ook veel meer op permanente evaluatie dan hier. Dat is iets wat denk ik veel uitwisselingsstudenten merken als ze een semester in het buitenland gaan studeren. Wat ik wel heel leuk vond, is dat in veel vakken de focus lag op Chinese cultuur en maatschappij. Zo heb ik er heel wat over kunnen bijleren.

Elien: Academisch was het ook wel minder uitdagend … Er raakt maar een heel klein percentage van de Indische studenten binnen bij de universiteit waar ik studeerde, en daarna wordt er niet heel veel meer van hen verwacht. Ook opvallend is dat veel Indische studenten eerst een aantal jaren werken voor ze gaan studeren. Daardoor waren de vakken en lessen veel praktischer gericht, met heel veel aandacht voor ervaringen van studenten. Waar je bij ons vaak in theoretische denkkaders blijft, kom je daar veel meer met de praktische aanpak in contact.

HEBBEN DIE STEREOTYPES ZICH VAAK BEVESTIGD, OF BEN JE EERDER VAAK VERRAST?

Elien: Verrast, absoluut. Om terug te komen op die behulpzaamheid: ik had al gehoord dat Indische mensen enorm behulpzaam willen zijn, maar altijd met een bedoeling: omdat ik een blonde westerse ben, omdat ze me ergens een winkel in wilden lokken, omdat ze geld van me verwachtten … maar dat was helemaal niet zo. Ze verwachtten helemaal niks van mij terug. Ze wilden gewoon helpen. Het was zelfs zo, dat ik mensen beledigde wanneer ik ze bedankte voor iets, omdat het voor hen zo normaal is om te helpen. Ook het idee dat ik me op m’n ongemak zou voelen of in gevaar zou zijn, klopt zeker niet. Het gebeurde wel eens dat we de trein namen om te reizen, en dan kwamen we in overvolle slaapwagons terecht vol slapende mannen, en ik heb me nooit op mijn ongemak gevoeld. Rare dingen gebeuren er natuurlijk wel eens: er stonden soms mensen gewoon te kijken hoe ik sliep, omdat mijn blonde haar zo fascinerend was (lacht). Op straat werd er soms ook een baby in mijn handen geduwd, omdat de familie een foto wou maken van mij met hun kind. Natuurlijk wilden we ook actief in contact komen met dergelijke ervaringen. We kochten bijvoorbeeld altijd tickets voor de laagste klasse, omdat we dat wilden meemaken.

Samuel: Dit vind ik moeilijk om te zeggen. Een heleboel stereotype clashes met Chinese cultuur zijn in Hong Kong eruit gegaan door de Britse kolonisatie. Voorbeelden: spuwen op straat, boeren aan tafel, kinderen hun behoefte laten doen op straat … Hong Kong legt nog steeds gedragsregels tegen deze zaken op, zoals een boete van €500 voor het spuwen op straat. Zo forceren ze Chinese bezoekers van buiten Hong Kong om zich aan te passen. Ik merkte snel dat Hong Kong en de rest van China niet de beste vrienden zijn. Dit alles neemt niet weg dat qua eetgewoontes de stereotypes absoluut wel kloppen. Iedereen eet altijd rijst of noedels, altijd met stokjes, en het is altijd ongelooflijk lekker! (lacht)

Elien:Helaas kloppen andere stereotypes van India ook. De straten en huizen in bepaalde wijken waren bijvoorbeeld erg vuil, en op sommige plekken was de omgeving compleet vernielden smerig. Het gaat dan wel echt enkel om de omgeving; mensen in Calcutta verzorgen zich allemaal erg goed en dragen veel zorg voor hun uiterlijk. Dat had ik voorheen niet gedacht.

KON JE JE GOED INMENGEN MET DE LOKALE STUDENTEN EN BEVOLKING?

Elien: Dat ging erg vlot. Je moet er uiteraard je best voor doen, want als je er niet voor open staat, dan ontmoet je geen locals.Maar ik denk wel dat ik net in de juiste stad in India zat daarvoor. Calcutta is armer dan de meeste andere grote steden, en er komen ook erg weinig internationale studenten naartoe. Het ligt ook niet op toeristische routes. Daardoor leef je echt tussen de Indische mensen en studenten, en is het heel makkelijk om ermee in contact te komen. De mensen daar zijn ook gewoon heel geïnteresseerd en nieuwsgierig, en willen je heel graag leren kennen. Het communicatieprobleem was er natuurlijk wel, maar ook daar viel een mouw aan te passen.

Samuel: Ik zat op een erg internationale universiteit waar mensen vanuit zowat heel Zuid-Oost-Azië kwamen studeren. Daardoor stonden de lokale studenten ook erg open voor mensen uit andere landen en culturen. Dat geldt ook voor de gehele stad, aangezien die een enorme expat community heeft.

HEB JE TIPS VOOR ANDEREN DIE NAAR JOUW BESTEMMING OP UITWISSELING ZOUDEN GAAN?

Elien:Mijn tip? Je kunt je er niet op voorbereiden. (lacht) Het gaat gewoon niet! Alle praktische zaken krijg je natuurlijkwel geregeld, maar op de indrukken en ervaringen die je daarmee maakt, kun je je niet voorbereiden. De omstandigheden zijn soms absurd, en je krijgt natuurlijk ook heel vaak erg confronterende beelden te zien, en dat is iets waar je pas mee kunt omgaan, wanneer je daar bent. Dus ik zou zeggen, maak je niet te veel zorgen. India is een land met extreme contrasten, en je moet het gewoon op je af laten komen.

Samuel: Ik zou nog aanvullen: studeer niet al te veel, en geniet vooral van je tijd in het buitenland! Probeer ook zo veel mogelijk te reizen. Tickets naar Azië vanuit Brussel zijn een stuk duurder dan vanuit Hong Kong! (lacht)

Elien: Ga het contact ook zo veel mogelijk aan, met studenten op de campus, maar ook met andere locals. De beste manier om India te ervaren, is als je overal voor open staat, en de uitdagingen aangaat. Het is het meer dan waard!

Arnout Debucquoy