Bezoek wijndomein Aldeneyck
Karel Henckens en Greet Beenaerts
Op een zonnige zomerdag in 2023 (13 juli) verzamelden een 25-tal Limburgse alumni in het pittoreske Maaslandse dorpje Aldeneik, vlakbij Maaseik. Daar ligt het 10 hectaren grote wijndomein Aldeneyck, gelegen aan de Hamontweg (Maaseik), van wijnmaker Karel Henckens en zijn vrouw Tine Linssens. De voorzitter van Ekonomika Limburg, Greet Beenaerts, zorgde ervoor dat eigenaar en CEO Karel Henckens persoonlijk de uitleg kwam geven en de economisten rondleidde in zijn wijndomein.
Karels vader was een fruitteler, actief in de teelt van peren maar vooral van appels, zoals ‘Golden Delicious’, door Karel het ‘gele gevaar’ genoemd. De marge van deze teelt was echter te klein om op lange termijn rendabel en duurzaam te kunnen werken. Daarom was er nood aan een reconversie van het fruitbedrijf en die werd gezocht in de wijnteelt. Meerdere jaren (3x per week) reed Karel naar de wijnschool in Trier (Moeselstreek) om het diploma van ‘Winzer’ te behalen. Met advies van het wijnbouwinstituut in Trier werd in 1998 een proefwijngaard aangelegd met 15 verschillende wijndruifrassen. Wijndomein Aldeneyck is dus een toonvoorbeeld van diversificatie en innovatie.
Door de fantastische resultaten in de proefwijngaard volgde een gestage uitbreiding van de wijngaard aan de Maas met de edele Pinot Gris in 2003, de delicate Pinot Noir-wijndruiven in 2005, een nieuwe Chardonnay-wijngaard aan de Jachthaven Heerenlaak in 2011 en als laatste uitdaging de allernieuwste Riesling-selecties in 2014. Het geheel omvat nu 50.000 wijnstokken op een oppervlakte van ruim 10 hectare.
Goede wijn maken: heel veel factoren spelen een rol
Tijdens de uitgebreide en soms heel technische rondleiding in zijn ‘proeftuin’ bij het ouderlijk huis, legde Karel uit wat er allemaal van belang is om goede wijn te maken: juiste stammen, juiste wijnranken, biologische bestrijdingsmiddelen, aangepaste snoeitechnieken, technieken om de spreeuwen te verjagen, en heel veel metingen. Vroeger was er bv. een methode om tijdig te weten of er een bladluizenplaag op komst was. Hiervoor werden rozenstruiken geplant op de kop van de rijen met de wijnstokken. Doordat deze luizen eerst op de rozen kwamen zitten, had men nog juist de tijd om de wijnranken, verspreid over 10 hectaren velden, adequaat te behandelen. Nu komen die gegevens uit metingen via weer- en meetstations tussen de wijnstuiken.
Karel vertelde ook dat de streek rond de Maas heel bijzonder is: de ondergrond bevat heel veel kiezel en die wordt al tientallen jaren afgegraven voor de bouwsector. Hierdoor zijn er enorme waterplassen ontstaan, die zorgen voor een microklimaat in de omgeving. Het vele water houdt warmte veel langer vast, zodat er geen vorst meer optreedt in de wijnvelden rond de Maas.
Vermeldenswaard is ook de grote aandacht voor het milieu: de doorgedreven milieubewuste technieken resulteren in een uitgebalanceerd ecologisch systeem. Natuurlijke vijanden van de meest schadelijke insecten zijn uitgezet alsook het gebruik van feromoonvallen om het natuurlijk evenwicht te bewaren. Schoffelmachines voor onkruidbeheersing aan de voet van de wijnstok worden ingezet om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen tot een minimum te beperken. Verder worden er organische middelen tegen schimmels ingezet en in de rijen wordt er -om de andere rij- niet gemaaid om de biodiversiteit te optimaliseren.
Appellatie ‘Maasvallei Limburg’
Intussen is Karel Henckens samen met een Belgische en Nederlands-Limburgse collega erin geslaagd om een eigen terroir ‘Maasvallei Limburg’ (appellatie) erkend te krijgen. Dit is het eerste cross border wijnherkomstgebied in de wereld. Aldeneyck streeft een beperkte opbrengst per wijnstok na om een maximale kwaliteit te bekomen vooral op basis van pinot-druiven.
Ook de financiering van deze nieuwe teelt (naast de appelen) was goed overdacht. In plaats van naar de banken te gaan voor extra leningen, werd een grote loods meerdere jaren verhuurd aan de Mechelse land- en tuinbouwveilig, die hier diverse oogsten van land- en tuinbouwproducten uit Noord-Limburg verzamelde.
Dan was het tijd om in de loods alle uitleg te bekomen over het maken van de wijn (persingen, lageren, citernes, rijpen in houten vaten, maken van mousserende wijn…). In de stemmige degustatiezaal werden ten slotte vijf heerlijke wijnen geserveerd: Pinot Rosé brut, Pinot Gris Barrique, Riesling, Chardonnay en Pinot Noir. De verkoop van de wijnen (circa 80.000 flessen per jaar en veelal gekozen door chefs van de betere restaurants) gebeurt alleen via wijnhandelaars in België en Nederland. Recent kreeg zijn ‘Charles Pinot Noir Magnum’ nog de hoogste score van 5 sterren in de nieuwste editie van De Gids van Belgische Wijnen 2023 (uitgebracht door Gault & Millau).
De toekomst van het wijndomein is verzekerd, gezien intussen ook kinderen actief zijn in de onderneming. Karels’ zoon heeft deze maand zijn diploma van oenoloog behaald en ook de dochter werkt intussen mee samen met 10 andere medewerkers. Karel vertelde er nog bij dat elk jaar in september (dit jaar was dat op 10 september 2023) er een wijnfeest wordt georganiseerd op het domein met muziek, hapjes en drank.
Na de uiterst gesmaakte proeverij werd er nog lang nagepraat tijdens een aangenaam en lekker etentje in het nabijgelegen restaurant De Loteling.
Freddy Nurski en Paul Leen
DE LEGENDE VAN HET WIJNWONDER
Rond 750 na Christus bezochten de missionarissen Willibrordus en Bonifatius met een aanzienlijk gevolg het klooster van Aldeneik dat geleid werd door de heilige maagden Harlindis en Relindis. Toen Harlindis in de wijnkelder afdaalde stelde ze tot haar ontzetting vast dat het wijnvat slechts tot op een hoogte van een halve voet was gevuld. Gelukkig snelde Onze Lieve Heer haar te hulp, want toen ze het wijnvat zegende – met de bruiloft van Kanaa in gedachten – vulde het vat zich in overvloed en het hele gezelschap kon dagenlang genieten van een uitzonderlijke wijn.