"Een Antwerpse student is geen Leuvense student"
Ruim tien jaar geleden sloeg onze universiteit haar vleugels uit en is sedertdien ook aanwezig in andere Vlaamse steden dan Leuven. KU Leuven in Antwerpen ligt middenin het hart van de stad. Naast de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen (Campus Carolus) is ook de Faculteit Letteren er actief (Campus Sint-Jacob). Binnenkort krijgen de Antwerpse studenten er een prachtige nieuwe campus bij, Campus Opera. Een uitgelezen aanleiding om te gaan praten met academisch beheerder Yves Stevens in zijn moderne kantoor op het historische Conscienceplein.
Professor Stevens is jurist, gespecialiseerd in het sociaal- en pensioenrecht. Sinds 2010 geeft hij les aan de Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen en in juni 2022 werd hij academisch beheerder in Antwerpen, waar hij de beide faculteiten vertegenwoordigt. Of, om het in zijn eigen woorden te zeggen: ‘Mijn groot voordeel is dat ik niet tot een van de twee faculteiten behoor, en dat is ook mijn groot nadeel.’
Yves Stevens: Er zijn eigenlijk vijf academisch beheerders. Piet Desmet voor KULAK Kortrijk, Peter Hanselaer voor alles wat met Brugge en Gent te maken heeft, Bert Lauwers voor alles wat te maken heeft met Limburg en de Kempen, Tom Van Puyenbroeck voor Brussel en ikzelf voor Antwerpen. Onze taak komt erop neer de KU Leuven lokaal te vertegenwoordigen. Dat wil zeggen: wij maken de vertaalslag naar de lokale entiteiten van wat er in Leuven beslist wordt. Omgekeerd vertegenwoordigen we de lokale entiteit in Leuven. Wij hebben eigenlijk een soort ambassadeursrol en zorgen voor een goede wisselwerking tussen de lokale entiteit en Leuven. Die ambassadeursrol houdt een interne en een externe functie in. Intern starten we bijvoorbeeld met een project rond diversiteit waarin we gaan kijken hoe we deze strategische doelstelling van de KU Leuven hier kunnen uitrollen. Maar ook extern vertegenwoordig ik KU Leuven in Antwerpen op activiteiten van derden. Als de rector mij op pad stuurt in Antwerpen, ga ik namens hem aan tafel zitten met een aantal spelers.
Onze rol van academisch beheerder heeft ook vaak te maken met de KU Leuven-associatie, die erop neerkomt goede contacten te onderhouden met onderwijsinstellingen van onze associatie zoals Thomas More, maar ook Odisee en VIVES op de andere locaties.
“Wij hebben een soort ambassadeursrol en zorgen voor een goede wisselwerking tussen de lokale entiteit en Leuven.”
Welke zaken moet je nog zoal doorvoeren vanuit Leuven?
Yves Stevens: Heel belangrijk is alles wat met studentenvoorzieningen te maken heeft, STUVO. Dat gaat over gezonde voeding, voldoende koten, erover waken dat studenten voldoende vertegenwoordigd zijn, of dat er gebedsruimtes voorzien worden als dat gevraagd wordt. Dus het hele psycho-sociale welzijn van de studenten. Het algemeen kader wordt gecreëerd in Leuven, maar op elke campus heb je een eigen STUVO-raad. Voor ons in Antwerpen betekent dat concreet dat zowel studenten Handelswetenschappen als taalkundigen in spe in onze STUVO-raad zetelen. Ikzelf ben voorzitter. Er worden vaak heel praktische zaken behandeld, zoals sportnet. Zijn er voldoende sportfaciliteiten voor de studenten? Of Psynet. Zijn er voldoende psychologen aanwezig voor de studenten? Kotnet: zijn er voldoende koten? Hier in Antwerpen doen we dat samen met de Universiteit Antwerpen en de associatie van Antwerpen.
Wat is de grote moeilijkheid hier in Antwerpen?
Yves Stevens: Naar mijn aanvoelen is de grootste uitdaging het feit dat de KU Leuven ongekend is in Antwerpen. Mijn persoonlijke inschatting is dat 80 percent van de Antwerpenaren niet beseft dat de KU Leuven in Antwerpen aanwezig is. 15 percent weet het volgens mij wel, vindt het raar maar begrijpt het wel. De overige vijf percent weet het en vindt het absoluut niet leuk. Als academisch beheerder kom ik natuurlijk vaak in contact met die laatste groep. Historisch gezien is het voor veel mensen geen evidentie dat de KU Leuven hier aanwezig is.
We kunnen de test eens doen. Als je op de Meir aan tien man vraagt ‘KU Leuven- Antwerpen, kent u dat?’ Ik denk niet dat je veel respons zult krijgen. We hebben ook relatief weinig studenten uit de stad Antwerpen. Het merendeel komt “van de parking”, zoals ze de Antwerpse randgemeenten hier noemen. We hebben ook relatief weinig kotstudenten. Veel studenten pendelen en wonen dus nog thuis. Dat geeft een heel andere dynamiek. Voor een Leuvense student maakt het niet uit of hij les heeft in de Tiense- of de Naamsestraat, en ook nog eens naar het Vesaliuscollege moet, want hij neemt die stad tot zich. Een Antwerpse student gaat veel meer enkel naar de locaties waar hij of zij verondersteld wordt naar toe te gaan. De student neemt de stad minder tot zich. Antwerpen is natuurlijk ook wel veel groter met een andere dynamiek dan Leuven. Ik denk dat er in Leuven op weekbasis zo’n 30.000 studenten neerdalen, of toch iets in die ordegrootte. Dan heb je natuurlijk een heel ander gegeven, want dat zijn erg veel studenten die de stad tot zich nemen. Dat heb je in Antwerpen veel minder.
Op Campus Carolus hebben we momenteel geen restaurant meer. We zijn wel van plan een coffee corner te organiseren op de nieuwe Campus Opera. Dan zeggen onze Leuvense diensten: ‘oh, maar dan kunnen de studenten toch naar daar gaan’. Maar zo werkt dat hier niet. In Leuven kan je een student perfect van Alma 1 naar Alma 2 doen gaan. Maar in Antwerpen? Ook al is het maar acht minuten: onze studenten doen dat veel minder. Hoezo? Tja, omdat een Antwerpse student geen Leuvense student is.
“Als je op de Meir aan tien man vraagt ‘KU Leuven- Antwerpen, kent u dat?’, denk ik dat je niet veel respons zult krijgen.”
Wat kan je doen om KU Leuven-Antwerpen meer zichtbaar te maken?
Yves Stevens: We hebben een aantal werven die we inzetten om de naamsbekendheid te vergroten. We werken daarvoor vaak samen met de Dienst Marketing en Communicatie. In het Centraal Station hingen bijvoorbeeld een tijd geleden grote banners om het studeren aan onze Antwerpse campus te promoten. Dat soort zaken doet MARCOM nu al. Andere pistes zijn bijvoorbeeld lokale scholen bezoeken en uitleggen waarom we in Antwerpen aanwezig zijn en wat we aanbieden. We gaan ook lezingenreeksen organiseren met spelers uit de buurt om zo de lokale gemeenschap op de drie locaties te krijgen – Campus Carolus, Campus Sint-Jacob en binnenkort ook Campus Opera – en met hen samen te werken. Eigenlijk zit er voor een groot stuk representatie in. Het merendeel van de projecten is erop gericht mensen op een positieve manier te laten kennismaken met de KU Leuven in Antwerpen.
Welke zaken zou jij graag realiseren?
Yves Stevens: De naamsbekendheid van de KU Leuven in het Antwerpse vergroten is mijn main target. We mogen ons niet verstoppen en durven zijn wie we zijn. Wat ik verder positief vind, is dat we hier zoveel meer diversiteit hebben dan in Leuven. Daar staan Campus Antwerpen en Brussel in mijn ogen verder. Je ziet dat ook duidelijk in de aula’s. Maar in vergelijking met andere universiteiten hebben we wat dat betreft toch nog wel een weg te gaan. Mijn tweede ambitie is dus om nog meer diversiteit op de campus te krijgen. Het is een thema dat me erg nauw aan het hart ligt. Onze Vlaamse maatschappij is op twintig jaar tijd enorm veranderd. We moeten vaststellen dat er niet op alle locaties van de KU Leuven evenveel aandacht aan diversiteit wordt besteed. Ik ben dan ook heel blij dat het KU Leuven nu het voortouw neemt om de strategische doelstelling rond diversiteit in kaart te brengen en uit te bouwen. Ik ben vragende én steunende partij.
Wat kan je zoal doen om meer diversiteit te krijgen?
Yves Stevens: Dat begint al bij diversiteit in je personeel, dat je voldoende diversiteit laat blijken. Dat je ook aandachtig wordt voor dat soort zaken, door bijvoorbeeld tijdens de startersdagen rekening te houden met culturele gevoeligheden van verschillende groepen, zodat iedereen zich welkom voelt. We moeten ons, denk ik, realiseren dat diversiteit een troef is. Het is niet de bedoeling dat we allemaal in dezelfde mal lopen. Ik ben bijvoorbeeld blij dat onze twee studentenkringen geen doopritueel hebben zoals de klassieke dooprituelen in Leuven. We merken vaak dat er problemen kunnen zijn met diversiteitskenmerken. Wel, die problemen hebben wij niet en dat heeft voor een stuk te maken met de erkenning van die diversiteit. Dat maakt onze kringen niet zwakker, integendeel.
“Mijn ambitie is om nog meer diversiteit op de campus te krijgen. Het is een thema dat me nauw aan het hart ligt.”
In 2024 krijgt Campus Antwerpen er een prachtige nieuwe locatie bij, ontworpen door het bekende bureau B-architecten.
Yves Stevens: Klopt, de Campus in de Jezusstraat, op een steenworp van het Centraal Station, die officieel ‘Campus Opera’ zal gaan heten. Het is het vroegere Provinciaal Instituut voor de Arbeidsveiligheid (PIVA), een mooi en iconisch gebouw dat is opgericht na de Tweede Wereldoorlog omdat er veel arbeidsongevallen gebeurden in het Interbellum. Men wilde het aantal arbeidsongevallen drastisch doen dalen en opleidingen geven in Antwerpen aan alle beroepscategorieën, waaronder de dokwerkers. Dat kan je ook zien in de bijzondere gevel waarin vele beroepen werden gebeeldhouwd. Dat is de start geweest van de school voor Arbeidsveiligheid. De provincie had dat gebouw vroeger in eigen beheer en heeft het – via allerhande omwegen – aan de KU Leuven verkocht.
Het gebouw zal onderdak bieden aan de bibliotheken van de verschillende opleidingen. Daarnaast zullen er ook leslokalen worden voorzien en cabines voor vertalers-tolken. Het atrium kan gebruikt worden als ontmoetingsplek voor de studenten, maar we zijn ook van plan om er concerten en tentoonstellingen te organiseren. Dus werkelijk de stad binnentrekken in de universiteit.
Het ziet eruit als een semi-publieke ruimte. De locatie ligt vlakbij de Meir. Zijn voorbijgangers ook welkom?
Yves Stevens: Absoluut, we gaan er een bar maken en het is wel degelijk de bedoeling dat we die ook toegankelijk zullen maken voor het publiek.
Welke projecten zitten er nog in de pijplijn om de positie van de KU Leuven in Antwerpen te versterken?
Yves Stevens: Ik denk meteen aan het project ‘Inspirerende leerkrachten’, waarbij we studenten vragen om inspirerende oud-leerkrachten uit te nodigen die we vervolgens gaan rondleiden op de campus om te tonen wat hun oud-studenten nu doen. We zijn ook van plan om de rector twee keer per jaar uit te nodigen en, zoals gezegd, boeiende lezingenreeksen te organiseren rond actuele thema’s.
Els Brouwers
(Foto's Campus opera: Berten Fotografie)